چند نکته درباره محصولات تراریخته

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، دکتر"منصور قنبری" با بیان اینکه از ابتدا هدف از کشت محصولات تراریخته مثبت بوده، اظهار کرد: محصولات تغییر ژنتیک یافته(جی اِم اُ) با هدف قبلی DNA آنها تغییر کرده و محصول و ارگان زنده به لحاظ ژنتیکی تغییر داده یا دستکاری و اصلاح شده است.

تراریخته؛ از شایعه تا واقعیت

وی افزود: هر محصول و موجود زنده ای که به لحاظ ژنتیکی از طریق مهندسی ژنتیک دچار تغییر می شود را تحت عنوان "GMO" یا تغییر ژنتیک یافته می‌شناسیم.

قنبری با اشاره به اینکه بحث تغییر ژنتیک به صورت تجاری سازی و انبوه در حیوان وجود ندارد، تصریح کرد: نوع گیاهان تغییر ژنتیک یافته در دنیا مشخص است و ۳۱ محصول تراریخته در دنیا وجود دارد که از این تعداد ۲۰ مورد مصرف غذایی دارند و ۹۹ درصد از این محصولات مربوط به ذرت، کلزا، سویا و پنبه دانه است.

وی بیان کرد: یک درصد باقی مانده در تراریخته ها مربوط به تخم کتان، برنج، سیب درختی، آلو، لوبیا، گندم، آناناس، سیب زمینی و ... است.

مدیر اداره غذای دانشگاه علوم پزشکی کرمان با اشاره به اینکه به غیر از این محصولات، محصول تراریخته دیگری وجود ندارد، اظهار کرد: ما واردکننده محصولات تراریخته هستیم و تولیدکننده نیستیم و کشت این محصولات در کشور ما توسعه پیدا نکرده است.

وی افزو: واردات تراریخته ها به کشور ما شامل دانه های روغنی و روغن خام هستند که قسمت اعظم آنها به کشور ما وارد می شود و در بین چهار محصول عمده که ذکر شد، بیشترین حجم تولید تراریخته مربوط به ذرت است و خیلی از ذرت هایی که در دنیا وجود دارد تراریخته هستند.

قنبری با اشاره به اینکه افزایش جمعیت یکی از دلایل تولید محصولات تراریخته بوده که به افزایش تولید میزان غذا کمک کرده است، گفت: مشکلات آب و هوایی و شرایط اقلیمی، آفت و ... عواملی هستند که سطح زیرکشت محصولات کشاورزی را تحت تاثیر قرار داده و میزان تولید غذا را کاهش می‌دهند و زمانی که دیدند با تغییر ژنتیک می شود خاصیت بهتری به گیاه القاء کرده و افزایش میزان برداشت را داشت، این کار را انجام دادند.

وی تصریح کرد: اولین محصول تراریخته یک گوجه فرنگی بوده که در دهه ۹۰ میلادی تولید شده و از آن زمان تولید تراریخته آنقدر گسترش یافته که قابل مقایسه نیست و پیش بینی می شود تعداد و حجم این محصولات تا ۲۰۳۰ افزایش بسیاری پیدا کند.

مدیر اداره غذای دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: جهاد کشاورزی، سازمان غذا و دارو و استاندارد مبادی ورود محصولات غذایی به کشور ما هستند و اینگونه نیست که هر محصول تراریخته و هر محصول دیگری اجازه ورود به کشور را داشته باشد و شاید ما به برخی نیاز نداشته باشیم لذا همه محصولات تراریخته وارد ایران نمی‌شوند.

وی در بخش دیگری از سخنانش افزود: محصولات تراریخته در دنیا هم طرفدار و هم مخالفانی دارد و جهت گیری کشورها در مقابل آنها متفاوت است که هر دو گروه نیز مستندات و ادله خود را دارند و برخی مانند کشورهای اروپایی ورود این محصولات را ممنوع کرده‌اند.

قنبری اظهار کرد: از زمانی که تولید، توزیع و تجاری سازی تراریخته آغاز شده هیچ گزارشی مبنی بر اثر سوء محصولات تراریخته بر مصرف کننده در هیچ جای دنیا ثبت نشده است.

وی تصریح کرد: پروتکل زیست محیطی "کارپوهنا" مستقیما تاثیرات زیستی ایمنی تراریخته‌ها را بررسی کرده و به توافقی رسیده اند که در سال ۲۰۰۰ بسیاری از کشورها آن را امضاء کرده اند و ایران نیز در دو دهه اخیر به این پروتکل پیوسته و همه کشورهای عضو باید بندهای این پروتکل را رعایت کرده و به اصول پایبند باشند.

مدیر اداره غذای دانشگاه علوم پزشکی کرمان گفت: در کشور ما محصولات تراریخته مربوط به دانه های روغنی و روغن خام است که ما از تولیدکنندگان می خواهیم مستندات اینکه محصول نهایی تراریخته است یا نه را به ما ارائه کنند و اگر تراریخته باشد ملزم هستند براساس قوانین سازمان غذا و دارو برچسب را روی آن قید کنند و برخی محصولات نیز به صورت ترکیبی تولید می شوند که باید در آنها نیز قید شود که در ترکیبات کلمه تراریخته را ذکر کنند.

وی افزود: همه نگرانی هایی که از جانب مخالفان تراریخته وجود دارد درباره ایمنی مصرف کننده (و سلامت جسمی) نیست و آنها مسائلی درباره محیط زیست را نیز مطرح و پیش بینی کرده اند به عنوان مثال شاید تولید ذرت تراریخته اینقدر افزایش یابد که محصول بومی را از بین برده یا جانوارن و محیط زیست را تحت تاثیر قرار بدهد که اینها در حد نگرانی و پیش‌بینی است.

قنبری تصریح کرد: در ایران به مصرف کنندگان از طرق برچسب محصول آگاهی می دهیم که چه نوع محصولی است و این حق مصرف کننده است که بداند محصولی که استفاده می کند تراریخته است یا نه و اگر می خواهد محصول دیگری را انتخاب و استفاده کند.

مدیر اداره غذای دانشگاه علوم پزشکی کرمان بیان کرد: به صورت رندوم محصولات تراریخته به آزمایشگاه های معتبر غذا و دارو ارسال می شود، در صورتی که تولیدکنندگانی که از محصولات تراریخته استفاده کرده اما برچسب آن را قید ننمایند، پیگرد قانونی دارد و خود تولیدکننده است که متضرر می‌شود.